Welkom in het interval (of hoe ik deze witruimte tussen twee alinea’s graag wil inrichten)

Was mijn leven een Griekse tragedie, dan waren de aktes eenvoudig te onderscheiden: telkens een these, een (meestal niet zo welkome) antithese en uiteindelijk een nieuwe synthese.

Een toestand zoals hij is dus (de these), een tegenovergestelde situatie of uitdaging die de huidige toestand uit balans brengt (de antithese) en een nieuwe conclusie die de these en antithese overstijgt: de synthese.

Net als in elke goede romantische komedie of Disneyfilm.

En dat proces dan ad infinitum, een leven lang.

Niet omdat het leven lijden is, maar juist omdat het leven groeien is.

Mijne maat Csikszentmihalyi (spreek uit: chicks sent me high) zou zeggen dat je voor het ervaren van flow, dat wat hij de ultieme gelukservaring noemt, altijd het juiste evenwicht nodig hebt tussen je mogelijkheden en de uitdagingen. Daardoor kan je niet anders dan in beweging blijven als je flow wil ervaren in je leven of je werk: je vaardigheden en vermogens worden immers groter door je ervaring, en dus heb je nieuwe uitdagingen nodig. De voortdurende beweging is ingebouwd in het mechanisme voor geluk, zeg maar.

Ook de psychologische basisbehoeften die Ryan en Deci onderscheiden maken dat duidelijk: mensen hebben in essentie nood aan autonomie, verbondenheid én meesterschap. Die meesterschap is wat zich steeds verlegt: we zijn niet tevreden met een standvastige situatie die ons het gevoel geeft competent te zijn. Nee, de mens is bij uitstek een lerend, zoekend en evoluerend wezen - en dat is dan ook precies wat we nodig hebben voor ons psychologisch welbevinden (zie ook Ryff): een gevoel van groei, evolutie en leren.

Pech dus voor dat deel in ons dat zo geniet van veiligheid, zekerheid en betrouwbaarheid - verandering en groei zijn essentieel om tevreden te blijven.

Maar wat als je de volgende stap (nog) niet ziet? Wat als je weet dat je de huidige situatie ontgroeid bent, maar nog geen idee hebt wat de volgende vorm is?

Dan zit je daar.

Hang je daar.

In die tussenruimte, in het wit tussen twee alinea’s.

De liminale ruimte, op de drempel van iets nieuws: daar ben ik nu. En dat is net zo goed een plek die je kan inrichten en bewonen, het helpt misschien zelfs als je dat doet.

Als it’s complicated een status is, dan is in de war ook een manier van zijn.

En niets is toepasselijker dan dat, zeker in deze pandemie-periode die al veel langer duurt dan we ooit hadden gedacht. Want wat blijkt: niemands leven staat op pauze, dit is niet een tijdelijke onderbreking van het normale. Dat normale komt misschien nooit meer terug, en ook in wat een pauze lijkt leven we volop. “Niets is zo definitief als het tijdelijke”, is één van de meer gevleugelde uitspraken van mijn vader.

Deze tijd is het leven zelf.

Soit. Als dit het leven zelf is, deze overgangsfase, dit interval, dan wil ik die ruimte graag gezellig inrichten. Hoe tijdelijk mijn verblijf hier ook is.

Ik dacht bijvoorbeeld aan deze meubels en behangetjes:

• Een eindtijd. Ik besef dat niemand kan voorspellen hoelang zo’n tussentijd duurt, en wanneer de volgende synthese er zal zijn, maar toch verlang ik naar een datum. Hoe kunstmatig en onvoorspelbaar ook. Ik geef mijzelf graag incubatietijd tot 1 juli. Klinkt goed, niet?

• Gewoon lekker verder doen. Tot die tijd doe ik gewoon gezellig mijn werk: ik ga genieten van de nieuwe Floreerkunde-training, ik heb massa’s plezier met Eva in het nieuwe seizoen van Bruto Nationaal Geluk, ik geef met veel enthousiasme les in het postgraduaat positieve psychologie aan Thomas More hogeschool, ik begeleid een mooi verdiepend traject voor Colruyt-personeel en ik geniet enorm van bloggen, reizen, leren en lezen.

• Blijven studeren. Dat is altijd één van mijn favoriete oplossingen - voor zo goed als alles. Ik ben nog steeds bezig met opleidingen over intuïtie en innerlijk weten, en ik schreef mij ook in voor B-school om mijn ondernemerschap te verdiepen. Leren is absoluut mijn kopje thee.

• Afleiding en lol. Nooit eerder snapte ik zo goed waarom televisie kijken, een uitstapje doen of plezier maken in goed gezelschap, onmisbaar zijn. Nu zijn dat de dingen die mij het meest uit mijn hoofd weghalen, die de zorgen wegnemen en mij doen vergeten dat ik in een tussenruimte zit - een interval dat zowel spannend als beangstigend is. Kom maar op dus met die voorjaarspicknick en dat bioscoopbezoek: al wat mij tijdelijk mijzelf doet vergeten is meer dan welkom.

• Toestemming om te floreren. Bij deze geef ik het mijzelf graag zwart op wit: ook als ik niet weet welke kant mijn leven uitgaat, ook als wat vroeger zeker leek onzeker is, ook als het pad hobbelig en onduidelijk is… ook dan wil ik leven om te floreren. En ja, daar heb ik invloed op. En ja, daar heb ik truken voor.

  De ochtendpagina’s, het mediteren, savoring en dankbaarheid. Mijzelf niet identificeren met mijn verstand, en emoties doorvoelen zonder ermee samen te vallen. Na al die jaren werpt mijn positief-psychologische psychische fitness absoluut zijn vruchten af. Kijk, en dat is dan toch de ultieme geruststelling: ik kan dit. Dit is niet mijn eerste rodeo.

Ook zin om te leren floreren, en dat aan anderen door te geven? Ons volgende groepstraject start op 18 maart, en jij past er nog bij: lees hier meer!